تکاپوهای نظری، سیاسی و تشکیلاتی فراماسونری درعصرمشروطه و پهلوی درایران (انقطاع یا تداوم)

فراماسونری تشکیلاتی نهان روش و نخبهگراست که در1717با تکیه بر تجارب و آموزههای جمعیتهای مخفی نظیر شوالیههای معبد، روزنکروتس وکابالا به منظور سیطره بر جهان تأسیس شد و توانست با گسترش در اروپا نظم جدیدی را جهت نفوذ به دیگر سرزمینها به وجود بیاورد. با قدرت گرفتن و حاکمیت بورژوازی در اروپا، استعمار شرق برای دسترسی به منابع ذی‏قیمت و بازار آن مورد توجه بورژوازی غربی قرار گرفت. تشکیلات فراماسونری در این برهه از تکاپوی غربیان، به عنوان ابزاری کارآمد با وظیفه جذب نخبگان جوامع شرق وارد مشرقزمین شد و توانست با جذب و تربیت نخبگان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی این جوامع زمینه‏های سلطه‏گری استعمار غرب را فراهم نماید. ایران به عنوان کشوری دارای موقعیت سوق‏الجیشی در این دوره سخت مورد توجه کشورهای استعمارگر قرار گرفت. نقش آفرینی فراماسون ها درتحولات ایران عصرقاجاربه ویژه نهضت مشروطیت ،کودتای 1299،خلع قاجاریه وتاسیس رژیم پهلوی که به آن عنوان «دیکتاتوری منور» داده بودند زمینه ایجاد تغییرات گسترده فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را در ایران فراهم نمایند و همزمان به گسترش تشکیلات خود در ایران مبادرت نمایند. روند کند تأسیس لژهای فراماسونی در ایران، در دوران پهلوی به ویژه دهه پایانی عمر آن رژیم بسیار سرعت گرفت. تأسیس لژ بزرگ ایران در 1347 و شورای عالی آیین اسکاتی در 1349 که بر بیش از هفتاد محفل فراماسونی در درجات مختلف نظارت و حاکمیت داشتند بیانگر رشد روزافزون تشکیلات فراماسونری در ایران آن عصر است. دراین پژوهش ضمن بررسی تاریخچه فراماسونری درجهان،مبانی نظری این تشکیلات وتکاپوی آن درایران تاپیروزیانقلاب اسلامیموردبررسی قرارمی گیرد.